Normen en waarden worden vaak in één zin genoemd. Ze hebben dan ook veel met elkaar te maken. Toch werken ze verschillend in jouw hoofd. Hoe zit het?
Waarden geven aan wat voor jou belangrijk is. Ze zijn een vlammetje dat in jou brandt, iets waarnaar je streeft en waar je je voor in wilt zetten. Er zit geen oordeel aan vast. Een zin over een waarde kan beginnen met: ‘Ik vind het heel mooi als…’.
Normen geven aan wat er van jou ‘niet mag’ of wat er ‘altijd moet’. Daaraan zit al snel een oordeel gekoppeld. Er is een grens die je niet mag overschrijden. Een zin over een norm kan beginnen met ‘Ik moet altijd… ‘ of ‘Ik mag nooit…’.
Je eigen waarden in ere houden geeft rust, energie en houvast. Zelfs als het confrontaties veroorzaakt. Je weet dat deze dingen voor jou kloppen. Bij normen kan dat anders zijn: als je koste wat het kost aan je normen wilt voldoen, kost dat veel energie. Als je verwacht dat anderen altijd aan jouw normen voldoen, geeft dat ook frustraties. Je moet bij normen dus af en toe zeggen: moet dit echt? Of kan ik het even loslaten?
Zowel je normen als je waarden zijn deel van jou. Je vindt ze de normaalste zaak van de wereld totdat je erachter komt dat iemand anders heel andere normen en waarden kan hebben dan jij.
In verschillende fases van je leven kunnen verschillende normen en waarden op de voorgrond treden. Maar in veel gevallen blijft je ‘totaalpakket’ aan normen en waarden je hele leven aanwezig.
